قیمت‌گذاری دارو بیشتر از آنکه ابزاری برای ارزان خریدن باشد، ابزار سیاستگذاری است. با قیمت‌گذاریِ منطقی، تولیدکنندگان را به تولیدِ باکیفیتِ داروهای وارداتی تشویق کنید.
وزارت بهداشت سیاست‌گذار و متولی نظام سلامت است. قانون‌گذار ابزار قیمت‌گذاری را به کمیسیون قیمت‌گذاری داده تا بتواند سیاست‌های کلان سلامت را پیاده کند. طبیعتا قصد قانون‌گذار فقط این نبوده که دولت – به عنوان خریدار بخش زیادی از داروهای مصرفی – خودش اقلامی را که می‌خرد قیمت‌گذاری کند و سعی کند قیمت داروها را پایین‌تر از قیمت واقعی و منطقی آنها نگه دارد.
پیاده‌سازی سیاست‌های نظام سلامت از طریق قیمت‌گذاری، یعنی مثلا اگر قرار است مصرف به سمت محصولات تولید داخل سوق داده شود، حاشیه سود تولید و توزیع داروهای تولید داخل بیشتر از داروهای وارداتی تعیین شود تا اعضای زنجیره تامین انگیزه بیشتری برای تولید یا فروش داروهای تولید داخل داشته باشند.
در راستای همین سیاست تشویق به تولید داخل، لازم است که قیمت‌گذاری آن دسته از داروهای وارداتی که فعلا تولید داخل ندارند اما امکان فنی تولید آنها در داخل کشور وجود دارد به گونه‌ای باشد که تولیدکنندگان انگیزه برای تولید داخل داشته باشند.
با نگاهی به لیست داروهای وارداتی متوجه می‌شویم که بسیاری از آنها پتانسیل فنی تولید داخل را دارند اما به دلایل اقتصادی، تولیدکنندگان اقبالی به آنها نشان نمی‌دهند. چرا؟ چون صرفه اقتصادی داروهای دیگر که حتی چندین تولیدکننده دارند بیشتر است و جالب آنکه اخیرا داروهایی که قیمتشان افزایش پیدا کرد از گروهی بودند که همین حالا هم تولیدکنندگان متنوعی دارند!
هم‌اکنون به صددرصد داروهای وارداتی ارز ترجیحی تعلق می‌گیرد و اگر کسی بخواهد آنها را تولید کند به او قیمت ریالی بالاتر از قیمت ریالی واردکننده داده نمی‌شود. این در حالی است که تقریبا ۷۰ درصد هزینه تولید با ارز نیمایی است. لذا انگیزه‌ای برای تولید این داروها باقی نمی‌ماند.
اتفاقا سیاست‌گذار هوشمند از همین حالا که امکان افزایش نرخ ارز وارداتی برای چند ماه دیگر پیش‌بینی می‌شود، باید تولیدکنندگان را تشویق به تولید داروهای وارداتی کند. تصور کنید که داروی ۱۰ یورویی اکنون به قیمت ۷۵۰۰۰ تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد. اگر نوع ارز این دارو به نیمایی تغییر کند قیمت مصرف‌کننده ۴۵۰ هزار تومان خواهد شد. یعنی شش برابر! در حالی که اگر از همین حالا و طبق آیین‌نامه موجود و با روش قیمت‌گذاری مرجع، قیمت تولید داخل همان دارو را مثلا ۶۰ درصد قیمت وارداتی با ارز نیمایی تعیین کنند قیمت نهایی مصرف‌کننده ۲۷۰ هزار تومان یا حدود ۳.۶ برابر می‌شود. از همه مهمتر اینکه ارزبری ۱۰ یورو به حداکثر ۳ یورو یا ۷۰ درصد کمتر تقلیل پیدا می‌کند.
کافیست وزارت بهداشت قبل از آنکه دیر شود، از الان در کنار اعلام لیست داروهایی که تقاضای تولید داخل آنها را دارد، قیمت ریالی تولید داخل آنها را هم بر اساس ارز نیمایی تعیین و اعلام کند.
پیام دیندوست
۱۴۰۱/۰۱/۲۹
