سقف شیشه ای و ارتقای شغلی زنان داروساز

شکوفه نیکفر، استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران و رئیس سابق فارماکوپه

شکوفه نیکفر، استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران و رئیس سابق فارماکوپه در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی اظهار کرد: اعتقاد دارم مقام زن یکی از جلوه های متعالی کمال است. واقعا در مورد عرصه دارویی، احساس خیلی نزدیکی بین خلقت زن و داروسازی می بینم. زنان بسیار توانمند و در عین حال ظریفند و با تلفیق این توانمندی و ظرافت، موجب ایجاد حیات می شوند. با قدرتمندترین مولکول های دارویی می توانند به ظرافت مواجهه و تداخل داشته باشند و موجب افزایش عمر و بهبود کیفیت زندگی مردم شوند و تطابق این دو عصاره، همان عاملی است که باعث می شود باور کنیم بانوان می توانند مبتنی بر ماهیت وجودی خود در عرصه داروسازی موفق باشند. از ابتدای تولد یک دارو تا مصرف آن توسط یک مصرف کننده، می توانند ایفای نقش کنند و یک هدایت کننده بسیار خوب باشند، همانگونه که ذات خلقت زن این مسئله وجود دارد.

من در عرصه دارو، بانوان را خیلی موفق دیده ام و از زنان موفق بسیاری می توان نام برد ولی بهتر است که نگاه جنسیتی نداشته باشیم.
اگر بانوان جامعه ما بخواهند در میسر ارتقای شغلی قرار بگیرند، بیش از چیزی که ما تحت عنوان شاخص های توسعه یا شاخص های عدالت درنظر می گیریم، بستر کافی و مناسب در عرصه داروسازی ایجاد شده است.

البته گریزی جز این برای زنان نیست که انتخاب بین مادرانگی و اشتغال را باید خود بانوان انجام دهند و ایجاد تعادل بین این دو، یک فرآینده پیچیده است که باید با مهارت آن را انجام دهند و اگر عرصه ی انتخاب را برای آنها باز بگذاریم، بیشترین کمک را به آنها کرده ایم.

ناگفته نماند که فعالیت اجتماعی و اشتغال زنان نه تنها در ایران بلکه در همه جای دنیا عرصه باز و راحتی نیست ولی معتقدم که سقف های شیشه ای قابلیت این را دارند که دورتر شوند و یا حتی برداشته شود و البته که تلاش بانوان را می طلبد.

مهمترین دغدغه ای که وجود دارد این است که رفتارهای ما زنان و نوع انتخابهایمان، باعث ایجاد یا تشدید موانع شود و به استحکام سقف های شیشه ای منجر شود. با تلاشی که خود بانوان می توانند انجام دهند، اگر فرافکنی نکنند به اینکه جامعه جلوی دیده شدن آنها را می گیرد، مسلما پیشرفت در انتظار آنها خواهد بود.

به نظر من بیشتر از اینکه نیاز به تغییر قوانین باشد، باید روی تفکر، نوع نگرش و فرهنگ کار شود.

نوشین محمد حسینی، داروساز و مدیرکل دفتر نظارت و پایش فرآورده های سلامت در سازمان غذا و دارو

نوشین محمد حسینی، داروساز و مدیرکل دفتر نظارت و پایش فرآورده های سلامت در سازمان غذا و دارو در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی اظهار کرد:

بنده به وجود سقف شیشه ای در مسیر ارتقای شغلی زنان داروساز اعتقادی ندارم چرا که اگر سقف هست، آن را خودمان ساخته ایم و تحمیلی نیست.

سن و سال و جنسیت به تنهایی سقف نیستند بلکه ذهن انسان ها است که سقف را برای افراد ایجاد می کند.

به نظر من در عرصه داروسازی تفاوت های جنسیتی میان زنان و مردان چندان جلوه نمی کند.

برخی ها به عنوان بازدارنده ترین عوامل برای ارتقای شغلی خانم ها به بحث فرزند آوری یا دوره بارداری اشاره می کنند، این در حالی است که این موضوع از باور افراد نشات می گیرد و باید گفت فرزند آوری و بزرگ کردن فرزندان نه تنها باعث کاهش توانمندی زنان نمی شود بلکه زمینه ساز بروز استعدادهای زنان و افزایش توانایی زنان می شود.

در عرصه دارو و داروسازی، زن بودن باعث می شود همراهی بهتری با بیماران داشته باشند و مادر بودن نیز باعث می شود با بیماران همدردی و همراهی کنیم.

 

 نازیلا یوسفی، عضو هیات علمی اقتصاد و مدیریت دارو دانشکده داروسازی دانشگاه شهید بهشتی

نازیلا یوسفی، عضو هیات علمی اقتصاد و مدیریت دارو دانشکده داروسازی دانشگاه شهید بهشتی در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی اظهار کرد: اصطلاح سقف شیشه ای اولین بار در سال 1986 در مجله ی وال استریت به کار گرفته شد و منظور از آن عواملی نامحسوس بود که مانع پیشرفت شغلی زنان می شوند. ممکن است تعدادی از زنان با موفقیت از این سقف شیشه ای عبور کنند ولی در جمعیت های آماری بزرگ اگر به موضوع اشتغال زنان نگاه کنیم، وضعیت موجود حاکی از وجود سقف شیشه ای است.و در بسیاری از کتابها و مقالات در سطوح مختلف شغلی و در نقاط مختلف جهان به آن پرداخته شده است.

این سقف شیشه ای هرچقدر به سطوح بالاتر مدیریتی نزدیک می شویم قطورتر می شود. علاوه بر موانعی که در مسیر عمودی ارتقای حرفه ای وجود دارد، جابه جایی خانم ها در بین فضاهای شغلی نیز به آسانی آقایان نمی باشد که این موانع افقی در کنار موانع عمودی، یک کره شیشه‌ای اطراف خانم ها در فضای حرفه ای ایجاد می کند.

کره شیشه ای دلالت بر این واقعیت دارد که نه تنها در مسیر رشد شغلی زنان به سمت عمودی، مقاومت هایی وجود دارد بلکه در سطح افقی و جابجایی ها به طور مثال از بخش دولتی به خصوصی و هلدینگ های مختلف هم حرکت زنان شاغل بسیار دشوار تر از مردان است.

به نظر من سقف شیشه ای و کره شیشه ای اطراف ما وجود دارد اگر چه برای عبور از آن تلاش می کنیم و گاهی نیز موفق می شویم اما خانم ها برای عبور از این سقف مجبور هستند که وقت و انرژی و تلاش بیشتری صرف نمایند.

خانم ها برای عبور از این سقف شیشه ای سه استراتژی؛ کارآمدی، تقویت شبکه های ارتباطی اطراف و پذیرش وظایف سخت را برای خوب جلوه دادن خود در انجام محیط کار، به کار می گیرند.

بر اساس مطالعات، خانم هایی که در موقعیت های شغلی مناسبی قرار می گیرند، ساعت های کاری بیشتر صرف می کنند و مهارت های بیشتری نسبت به آقایان در همان سطح دارند.

از نظر من، سقف شیشه ای موانع مشهود خانمها مانند قدرت بدنی پایین تر یا دغدغه های خانه داری و بچه داری بیشتر نیست. بلکه وقتی خانمی بر این موانع مشهود غلبه می کند ، همچنان موانعی نامشهود او را از پیشرفت بازمی دارد. در مطالعات انجام شده، نظر عمده آقایان در باره دلایل ترک کار خانم ها، مشکلات خانوادگی عنوان شده است اما خانمها خود علت ترک محل کار را عدم رضایتمندی نسبت به شغل، عدم ارتقا شغلی و خسته شدن از کارهای زیاد و بی اجری که به آنها واگذار می شود (گرانباری شغلی) ذکر کرده اند.

پاردایم مدیریت در جهان، پارادایم مدیریت مردانه است و این چارچوب هایی ایجاد می کند که کاراکترهای مردانه مانند ابهت و شخصیت کاریزماتیک و … را بالا می برد و حتی مستقل از جنسیت، باعث می شود که طیفی از آقایانی که این خصوصیت ها را کمتر دارند اما از شایستگی بالایی برخوردار هستند، از مسیر ارتقای شغلی باز بمانند.

از طرفی دیگران تصور می کنند که خانم ها خیلی آرزومندی نسبت به پیشرفت و ارتقای شغلی ندارند و این موضوع نیز در سهم گیری آن ها از پست های ارشد دخیل بوده است. عده ای فکر می کنند که کار خانم ها برای کسب درآمد اضافی است و به همین دلیل نه تنها ارتقای خانمها، بلکه حقوق و دستمزد آنها هم در محیط کار خیلی جدی گرفته نمی شود. مطالعات نشان داده است که خانم ها در محل کار خود، سه برابر آقایان کارهای رایگان انجام می دهند.

برای عبور از این چارچوب های مردانه، نیاز تربیت بانوان با خودباوری بالاتر و ارائه ی الگوهای زنانه در سطح مدیریت های ارشد هستیم که به دلیل بالا نیامدن خانم ها، تعدادشان کم است و دچار سیکل معیوب هستیم.

بعلاوه برای شکستن این سقف های شیشه ای از ابزار قانون استفاده کرد. بعضی کشورها در این زمینه قانون هایی را تعیین کرده اند. به طور مثال نروژ در این زمینه قانونی دارد که بر اساس آن 40درصد کرسی های هیأت مدیره باید در اختیار خانم ها باشد.

در کشور ما در شرکت های داروسازی در 16شرکت بورسی مطالعه ای انجام شده است به طوری که از 76 نفر عضو هیات مدیره تنها چهار نفر(5%) خانم بودند، در حالیکه مطالعه مشابهی در فایزر، رش، نوارتیس، مرک و … نشان می دهد که حدود 31درصد از کرسی های مدیریتی در هیات مدیره ی این شرکت ها را خانم ها اشغال کرده اند.

موضوع مدیریت زنان نه فقط از منظر حقوق زنان در جامعه حائز اهمیت می باشد، بلکه برای ارتقای کارآمدی مدیریتی در شرکت ها و افزایش رشد اقتصادی جوامع بسیار مورد توجه می باشد و امید است که درکشور ما نیز بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

وحیده چالاکی، داروساز و رئیس داروخانه بیست و نه فروردین

وحیده چالاکی، داروساز و دستیار اقتصاد و مدیریت دارو , رئیس داروخانه بیست و نه فروردین در خصوص ارتقای شغلی زنان داروساز در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی گفت:

در حوزه دارو و داروسازی شاهد القاهای منفی هستیم که حضور زنان در سطح مدیریت ارشد شرکت ها را تحت شعاع قرار داده و اعتماد به نفس آنها را مخدوش می کند. این کارها، سبب محکم شدن سقف های شیشه ای می شود.

در این رابطه نیاز است که نگرش ها تغییر کند و زنان با تقویت ریسک پذیری خود و افزایش مهارت های مدیریتی ، این مسایل را برطرف کنند ضمن اینکه با آموزش صحیح و مشارکت مردان در امر حمایت از خانواده ، می توان راهکارهای مناسبی برای کمک به حضور زنان در عرصه شغلی فراهم ساهت

هنگامی که زن به مقام مادری می رسد و می تواند فرهنگ یک انسان را از مادر بودن خود بسازد، به طور قطع می تواند فرهنگ یک محیط کار را از اساس بسازد به شرطی که از خود زنان جامعه بخواهیم که خود را بشناسند و آن ها را درک کنیم.

 

مرضیه مونا زیانی، داروساز و مدیر عامل شرکت پالایش و پژوهش خون ایران

مرضیه مونا زیانی، داروساز و مدیر عامل شرکت پالایش و پژوهش خون ایران در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی در خصوص نقش زنان در عرصه داروسازی کشور گفت:

به نظر من داروسازی رشته‌ای است که بانوان می توانند در بخش‌های مختلف این حوزه، هرکدام براساس تخصص یا روحیات کاری خود فعالیت داشته باشند و از بازار کار آن، سهم گیری کنند و در آن، سطوح ارتقا را بپیمایند.

اینکه شرایط برای اشتغال زنان سخت است، یک واقعیت غیرقابل انکار در کشور ما و سایر کشورهای دیگر است و صرفا اختصاص به کشور ایران ندارد؛ مثلاً در کشورهای اروپایی در شرایط و موقعیت یکسان شغلی، حداقل حقوق و مزایای آقایان تقریبا تا بیست و پنج درصد بیشتر از حقوق خانم ها در همان موقعیت شغلی است که البته در ایران بر اساس تجربه‌ای که دیدم این فاصله ممکن است بیشتر هم باشد.

اگر بخواهم در خصوص وجود سقف شیشه‌ای در عرصه داروسازی کشورمان صحبت کنم، باید اذعان کنیم که در سطوح بالای هرم سازمان، سقف شیشه ای به خوبی احساس می شود.

تجربه تاریخی نشان می دهد که هرچند به خانم ها فرصت داده‌شده تا کم‌کم در عرصه شغلی حضور پیدا کنند؛ ولی به‌تدریج که رشد کردند و در هرم شغلی بالا رفته اند، به حریم‌هایی رسیده اند که رشد خانم ها را محدود کرده‌ و از یکجایی به بعد دقیقا به این سقف شیشه ای برخورد می کنند.

در واقع حضور بانوان در هرم شغلی و فعالیت اجتماعی، بگونه ای است که در قسمت‌های پائین هرم که درامدها پایین تر است، نسبت خانم‌ها بیشتر و هر چه که ما به راس هرم در سازمان ها نزدیک می‌شویم، نسبت حضور خانم‌ها کم‌رنگ‌تر می‌شود. اینکه چه چیزی باعث بروز این رویه شده است، به یکسری عوامل مختلف از قبیل نوع فرهنگ، نوع مذهب، تربیت، قوانین و فرآیندهایی وابسته است که در آن جامعه وجود دارد و بر سازمان‌ها حاکم شده است و ما هم کم‌وبیش با آنها مواجه هستیم.

گاهی حضور بانوان در سازمان ها مثل این‌ است که واردبازی ای شده اند که گویی قبل‌از حضورشان در مرحله اول به باخت رسیده اند و باید زحمت و تلاش مضاعفی کنند که در شرایط مساوی با آقایان برنده شوند.

به‌هرحال ما در صنعت دارو بانوان موفق زیادی داریم اما تعداد آنها محدود و مشخص است. این افراد به دلیل شخصیت‌های منحصربه‌فرد خود و تلاش های مضاعف خودشان به این نقطه رسیده اند و این موضوع را نمی توان تعمیم داد. بنابراین سقف شیشه ای در عرصه دارویی هم وجود دارد و کسانی که از آن عبور کرده اند، بواسطه تلاش شخصی خودشان بوده است و نه حمایت های اجتماعی.

امید است که با توسعه فرهنگی و بهبود شاخص های منابع انسانی در صنعت داروسازی با رویکرد بهتری نسبت به این مهم بپردازیم و شاهد اعمال استانداردبرابری شغلی در جامعه دارویی کشور باشیم .

پریسا منصوری، داروساز و فعال صنعت دارو و مکمل های دارویی

پریسا منصوری، داروساز و فعال صنعت دارو و مکمل های دارویی در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی در خصوص نقش زنان در عرصه دارویی کشور اظهار داشت:

تقریبا 80 درصد از فارغ‌التحصیلان داروسازی کشورمان جذب داروخانه می شوند و خوشبختانه در این قسمت بین تعداد خانم ها و آقایان در احداث و داشتن داروخانه‌ تفاوت چندانی وجود ندارد و این می تواند نشان دهد که خانم ها قابلیت های خود را همپای مردان در مدیریت دارو خانه نشان داده اند. البته داروخانه یک بنگاه اقتصادی است و هر اندازه افراد بنیه اقتصادی بیشتری داشته باشند فضا و شرایط بهتری برایشان فراهم می شود.

در قسمت های اداری و مربوط به آموزش، نقش بانوان پررنگ تر است به طوری که حضور بانوان مدیر را به طور وسیع شاهد هستیم و این هم از ویژگی های ذاتی زنان است

بنابراین تا اینجا من معتقدم که چیزی به نام سقف شیشه ای پیش روی زنان داروساز وجود ندارد.زنان به هرآنچه که فکر می کنند در عرصه دارویی ، بدست خواهند آورد . هرچند که گاهی خانم ها برای اثبات خود ناگزیر هستند که بیشتر تلاش کنند اما طبیعتا وقتی بیشتر تلاش می کنند، فرصت های بیشتری هم پیش روی آن ها قرار می گیرد.

تنها موقعیتی که سهم گیری زنان از بازار کار سخت تر می شود، مربوط به بحث مدیریت ارشد در صنعت است. البته در صنعت هم قسمت های عمده ای از کارها توسط خانم ها اداره می شود یعنی قسمت های رگولاتوری، کنترل کیفیت را خانم ها مدیریت می‌کنند، اما در بخش های مدیریت ارشد نقش خانم ها کمرنگ است. شاید به دلیل است که خانم ها خواستار انجام کار به نحو احسن هستند و به این دلیل از پذیرش چنین مسئولیتی هراس دارند یا شاید در صنعت هنوز این اعتماد ایجاد نشده است.

ستایش صادقی، بورد تخصص داروسازی بالینی از دانشگاه تهران 

ستایش صادقی، بورد تخصص داروسازی بالینی از دانشگاه تهران در گفتگوی کلاب هاوسی دوشنبه های دارویی در خصوص شیوه های مواجهه زنان با سقف شیشه ای اظهار داشت:

در عرصه دارویی، سقف شیشه ای برای زنان کوتاه نیست اما وجود دارد و انکار این سقف شیشه ای درست بنظر نمی رسد .

مرور پیشرفت ها و توسعه های صنعت داروسازی، به وضوح نقش زنان را نشان می دهد و مثال های خوبی در این حوزه از موفقیت های بانوان وجود دارد اما این که یک زن باید تلاش کند تا به جایگاه مناسب دست پیدا کند اما در مقابل یک مرد تلاش کمتری برای آن جایگاه مدیریتی دارد، نشان دهنده وجود یک سقف است.

لیبل خوردن نسبت به خانم ها همیشه ساده تر انجام می شود و بهمین دلیل حتی در رده های شغلی پایین تر به دلیل همین لیبل گذاری، بسیاری از خانم ها گوشه گیر شده اند.

 

زهرا دیزجی، داروساز و فعال در صنعت دارو

زهرا دیزجی، داروساز و فعال در صنعت دارو در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی در رابطه با نقش واحدهای منابع انسانی در شکستن سقف شیشه ای در عرصه داروسازی کشور گفت:

حدود 14 سال سابقه فعالیت در بخش های تولید، تحقیقات، رگولاتوری تولید و واردات دارم و در رابطه با فعالیت زنان، بخش های مختلفی در صنعت دارو را دیده ام که خانم‌ها توانسته اند موفق واقع شوند و اصطلاحا به نوعی سقف شیشه‌ای را نبینند یا اینکه سقف شیشه ای را دورتر کنند.

در خصوص تاثیر حمایت واحدهای منابع انسانی شرکت‌ها باید بگویم که نقش آن ها در پیشرفت‌های شغلی زنان بسیار موثر و بسزا بوده است و هرجا شاهد افت و نزول فعالیت های شغلی زنان توانمند بوده ایم، یک سمت این شکست به عدم همراهی واحدهای منابع انسانی شرکت ها باز می گردد.

مصداق های زیادی در این رابطه وجود دارد. قطعا واحد منابع انسانی در زمان جذب نیروی خانم، این فرد را نسبت به سایر مصاحبه شوندگان ارجح دیده، پس باید با خلق جذابیت های شغلی، راه را برای ماندگاری زنان در شرکت ها هموار کنند و یا اینکه با درنظر گرفتن تعارض های نقش شغلی و مسئولیت های خانوادگی زنان، انعطاف بیشتری از خود برای حفظ زنان شاغل نشان دهند.

به عنوان مثال جذب معاون آقا برای مدیر تولید خانم که بتواند مسائلی نظیر دوری راه یا محدودیت زمان بدلیل داشتن فرزند را مدیریت کند، می تواند گاهی اوقات گره گشا باشد.

همچنین خویشتن داری زنان در طرح موضوعاتی از قبیل اختلافات کاری با همکاران یا عدم یکسان بودن حقوق میان زنان و مردان و ده ها نمونه دیگر که واحدهای منابع انسانی شرکت ها باید در نظر داشته باشند.

به طور کلی مدیران منابع انسانی در خصوص زنان شاغل بهتر است توامان هم انعطاف داشته باشند و هم جرات، به طوری که به عنوان مثال به خانمی که می‌تواند در زمان کمتر وظایف کاری و سازمانی خود را به طور کامل انجام بدهد، اجازه دهند با ساعت روزانه کمتری در محل کار حضور داشته باشد.

سایه مجذوب، PhD فارماسوتیکس و فارما MBA

سایه مجذوب، PhD فارماسوتیکس و فارما MBA در رابطه با محدودیت های زنان داروساز در ارتقای شغلی در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی گفت:

متاسفانه آمار درستی که بتوان بر اساس واقعیت ها در باره مسأله نقش بانوان در صنعت داروسازی صحبت کنیم، در دسترس نیست و این یک نقطه ضعف اساسی در این خصوص است.

جامعه کنونی مخلوطی از جامعه سنتی و مدرن است و زنان در میان این طیف پراکنده اند و بسته به اینکه در کجای این طیف قرار دارند، از ظرفیت های بیشتر یا کمتری برای اشتغال یا ارتقای شغلی برخوردار می شوند.

به طور مثال بعضی از خانم ها در نگهداری از فرزند خود از حمایت خانواده خود برخوردارند اما در مقابل بعضی زنان به دلایل مختلف از جمله اینکه خانواده خودشان کم جمعیت است، نمی توانند برای نگهداری کودکان خودشان بر حمایت خانواده خود حساب باز کنند. ضمن اینکه هزینه های در اختیار گرفتن پرستار هم زیاد است.کمبود مهدکودک و پرستار استاندارد به ویژه برای کودکان زیر ۲ سال با توجه به مرخصی زایمان حداکثر ۹ ماهه یک موضوع جدی برای زنان است. بنابراین برای پررنگ شدن حضور زنان در عرصه اشتغال باید یک سری زیر ساخت های مناسب فراهم شود.

در خصوص وجود سقف شیشه ای در ایران ، هنگامی که شاهد هستیم که کشورهایی نظیر نروژ و دانمارک اذعان می کنند که سقف شیشه وجود دارد. چطور می توان گفت که سقف شیشه ای در ایران وجود ندارد و این برای من واقعا تعجب آور است.

ما شاهد اختلاف دستمزدها میان زنان و مردانی هستیم که در یک سطح فعالیت می کنند. همچنین شاهد عدم انعطاف‌پذیری سازمانها در مدلهای کاری مدرن مانند کار نیمه‌وقت و با ساعات شناور و ترکیب کار حضوری و دورکاری هستیم. یا اینکه شاهد نظرات جانبدارانه‌ و اشتباه برخی همکاران مرد مانند عدم امکان ورود خانمها به کلین‌رومهای داروسازی در دوره های ناخوشی زنان هستیم و بازهم برخی ها می گویند که سقف شیشه ای برای ارتقای شغلی زنان وجود ندارد.

دوران کرونا دوره ای بود که دورکاری ها جدی شد ولی بازهم سازمان ها همچنان نسبت به این مسأله مقاومت می کنند. در صورتی که دورکاری ها یک نوع حمایت از زنان شاغل بود.

 

مریم مستوفی، داروساز و فعال در صنعت دارو

مریم مستوفی در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی در مورد سقف شیشه ای برای زنان داروساز گفت:

مسأله سقف شیشه ای تنها به صنعت دارو مربوط نمی شود و نمی توان فرهنگ مردسالارانه در فضای کاری را انکار نمود اما در صنعت داروسازی موانع برای خانم ها کمتر شده است و این مساله به دلیل تلاش بی وقفه خودشان و حمایت ها بوده است .

به طوری که باید اذعان کنیم که در سال های اخیر عرصه برای حضور بانوان در حوزه داروسازی حتی در سطوح مدیریتی ارشد و CEO باز تر شده است
در واقع مشکلات موجود بر سر راه ارتقای شغلی زنان داروساز، ریشه در ویژگی های این صنعت ندارد بلکه به فرهنگ سنتی ما باز می گردد که امیدواریم ابن قبیل مشکلات کمتر شود

 

حسن شکوهی، رئیس اتحادیه واردکنندگان مکمل های غذایی

حسن شکوهی، رئیس اتحادیه واردکنندگان مکمل های غذایی در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی در مورد جایگاه زنان داروساز در عرصه دارویی و بود و نبود سقف شیشه ای برای زنان داروساز گفت:

در خصوص نقش زنان در صنعت داروسازی، بهتر است نگاهی به وضعیت آماری کشورهای دنیا بیاندازیم.

هند کشوری است که تعداد بانوان شاغل در صنعت داروسازی به شدت اندک است، به طوری که نسبت بانوان شاغل در عرصه دارو، به ازای هر 10مرد یک زن شاغل است در حالی که در کل صنایع هند 15 است.

در بحث مارکتینگ و فروش دارو، در هند با وجود حضور فعالانه بانوان، سهم زنان به نسبت مردان تنها پنج درصد است اما همین آمار در کشورهای اروپایی نظیر آمریکا و کانادا به شدت بالاست به طوری که در صنعت فارما به صورت کلی 65 درصد ، در صنعت تک 26درصد و در صنعت مالی 46 درصد بانوان حضور دارند. در کشور خودمان در دو شرکت از گروه بهستان که من اطلاع دارم 55 درصد و 67 درصد از نیروهای انسانی را بانوان تشکیل می دهند.

از نظر تعداد داروسازان باید عرض کنم که در آمریکا 55درصد، انگلیس 65 درصد و کانادا 59 درصد از داروسازان را بانوان تشکیل می دهند و این آمار در صنعت حدود 10 درصد بالاتر است به طوری که در بخش های تحقیق و توسعه و همچنین تکنیکالی صنعت، تعداد داروسازان زن بالاتر است .

اما با این وجود متاسفانه در سطح لیدر شیپ و CEO در دنیا تعداد بانوان شاغل بسیار کم است. در جانسون اند جانسون به ازای هر 16 مرد 9 زن وجود دارد و در فایزر نسبت 19 مرد به 8 زن است و در بایر 16مرد به یک زن است. بنابراین در سطح CEO خانم ها در هیچ جای دنیا نتوانستند آن طور که باید سهم خودشان را بگیرند.

این در حالی است که بر اساس مطالعات انجام شده حضور بانوان در سطح اداره شرکت ها و CEO به افزایش یک درصدی مارژین خالص و معادل پانزده درصد افزایش در سودآوری بوده است. بازگشت سرمایه در مقطعی که بانوان در سطح لیدرشیپی حضور داشتند 15 درصد بیشتربوده است و این نشان دهنده این است که در رده CEO و رده مدیریت های ارشد شرکتها، راه برای خانم ها باز نشده است و مقاومت وجود دارد که از آن به سقف شیشه ای تعبیر می شود. البته به نظر من در ایران این سقف خیلی محکم تر و جدی از شیشه ای است.

در خصوص راه حل ها، یک مورد بحث انعطاف پذیری طرفین است. به طور مثال در برخی کشور ها ساعت شروع جلسات طوری تنظیم می شود که بانوان دارای فرزند از امکان حضوردر جلسه برخوردار باشند. یا اینکه کار بانوان پس از دوره بارداری به پاره وقت تغییر پیدا می کند و زمان مناسب تری از سوی کار فرما برای انجام کار در نظر گرفته می شود.

نکته دیگر این است که خانم ها همیشه سعی دارند در جایگاه های مدیریتی ارشد، تمام اطلاعات مربوطه را کسب کنند در حالی که شاید نیاز به این همه وسواس نیست.

در مورد استفاده از مساوات و برابر میان تعداد زنان و مردان شاغل؛ باید عرض کنم که بهتر است بعضی واژه ها مانند مساوات و برابر را فراموش کنیم زیرا از نظر نظری ممکن است اما از نظر عملی ممکن نیست. بنابراین واژه هایی مانند شایسته سالاری و عدالت بیشتر صدق می کند.

 

پیام دین دوست، فعال صنعت دارو

پیام دین دوست، فعال صنعت دارو در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی در مورد نگرش کارفرمایان حمایت گر گفت:

در خصوص بررسی نقش زنان در صنعت داروسازی و راه های توسعه حضور زنان در عرصه دارویی کشور باید گفت که بخشی از این موضوع به نگرش و رفتار صاحبان کار و مدیران ارشد شرکت ها به پرسنل خود چه زن و چه مرد باز می گردد.

چندسال پیش مقاله ای در هاروارد بیزینس ریویو منتشر شد که در آن در خصوص سیر نمودار موفقیت بانوان در کار طی سالهای متمادی بررسی و به صورت نمودار نمایش دادند. براساس این مطالعات، اکثر بانوان در دوره ای که مشغول بارداری و فرزند آوری هستند، از نظر کاری افت می کنند و پس ازاین دوران بر اساس مندرجات نموار مجددا بازدهی ایشان سیر صعودی پیدا می کند و حتی بالاتر گذشته خود میرسند.

این مطالعه به کارفرمایان این نکته را گوشزد می کند که در دوره ای که بانوان تمرکز کمتری بر روی شغل خود دارند ،باید شرایط کار را طوری تطبیق دهند که بتوانند ماندگار شوند و کار کنند چرا که بانوان بعد از این دوره، به بازدهی خود باز خواهند گشت.

موفقیت در این گونه برنامه ها دو طرفه است یعنی کارفرما و کارکنان به جای آنکه رابطه کاری خود را در این دوره قطع کنند باید انتظارات خود را نسبت به هم کمتر کنند تا این دوره سپری شود.البته این توافق باز هم بستگی دارد به اینکه کارفرما تا چه میزان به سرمایه های انسانی خود اهمیت می دهد.

چکیده سخن این است که نوع نگرش کارفرما و صاحبان کسب و کار نسبت به کارکنان مهم است و بانوان و آقایان هنگام انتخاب محل کار خود باید جست و جویی کنند که صاحب کسب و کار نگاهش نسبت به کارکنان چیست و تا چه میزان حمایت گر است.